فصل سوم

روش انجام پژوهش

مقدمه؛ در این فصل ابتدا به بررسی طرح پژوهش، جامعه آماری و روش نمونه گیری پژوهش پرداخته می‌شود. سپس ابزار پژوهش مورد بررسی قرار داده و در ادامه فرایند اجرای پژوهش را تشریح ‌می‌گیرد. سپس جلسات آموزشی توضیح داده می‌شود و در آخر روش­های تجزیه و تحلیل داده ها ارائه می‌گردد.

طرح پژوهش؛

پژوهش حاضر از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی است و از طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است.

جدول ۱ طرح پژوهش

پس آزمون مداخله آزمایشی پیش آزمون انتخاب تصادفی گروه‌ها T₂ X T₁ R آزمایش T₂ – T₁ R کنترل

جامعه پژوهش

جامعه پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر شهرستان آمل و مادرانشان تشکیل دادند که در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ در مقطع تحصیلی متوسطه مشغول تحصیل بودند. دامنه سنی تقریبی آن‌ ها بین۱۹-۱۵ سال است. برای ورود افراد به برنامه‌ آموزش ملاک‌هایی در نظر گرفته شد که عبارتند از:

۱٫ جنسیت دختر ۲٫ دامنه سنی دختران حداقل ۱۵ و حداکثر ۱۹ سال ۳- رابطه‌ والد فرزندی بین دختر و مادر رابطه تنی باشد ۴- مادران، حد اقل از سواد خواندن و نوشتن برخوردار باشند۵- افرادی که تعارضات خیلی بالا و خیلی پایین نشان داده‌اند کنار گذاشته شدند ۶- رضایت حضور در کلاس‌های آموزش. ۷- تکمیل ‌پیش‌آزمون و ‌پس‌آزمون برای تمام مادران

روش نمونه گیری و حجم نمونه

نمونه‌ پژوهش ‌به این صورت انتخاب شدکه از بین ۱۵مدرسه دخترانه مقطع متوسطه شهرستان آمل مدرسه‌ی خدیجه‌ی کبری به صورت تصادفی انتخاب گردید. در مرحله بعدی از بین کلاس‌های مختلف پایه های اول تا چهارم متوسطه ، تعداد ۴۷ نفراز مادران و دانش آموزان انتخاب شدند و از آن‌ ها خواسته شد که پرسشنامه‌ی تعارضات والد- فرزندی را تکمیل نمایند و در کنار پرسشنامه‌ی تعارضات والد- فرزندی، پرسشنامه‌ی سبک‌های فرزند پروری را نیز پاسخ دهند. از بین پرسش نامه‌های توزیع شده تعداد ۳۴ نفر انتخاب شدند که شرایط کامل برای ورود به آزمایش را داشتند. از بین این افراد تعداد ۱۷ نفر از مادران دعوت شده در گروه آزمایش و ۱۷ نفر دیگر به صورت تصادفی در گروه گواه جایگزین شدند. در نهایت نیز تعداد ۱۲ نفر از مادران بیشتر نتوانستند تا آخر برنامه مشارکت داشته باشند. ‌بنابرین‏ نمونه‌ پژوهش حاضر را ۱۲ نفر در گروه آزمایش و ۱۲ نفر نیز در گروه گواه تشکیل دادند.

ابزار اندازه گیری

۱٫پرسشنامه تعارضات والد-فرزندی : در این پژوهش تعارضات با بهره گرفتن از پرسشنامه مورای و اشتراوس^[۱۰۸] (۱۹۹۰) سنجیده می‌شود این پرسشنامه شامل ۱۵ سؤال است که ۳ مقیاس استدلال، پرخاشگری کلامی و فیزیکی را در دو بخش خودم و مادرم می‌سنجید. نمره گزاری آن از طریق مقیاس لیکرت و در ۵ گزینه است. نمره ۰ به معنای هرگز، به جواب یک بار در سال نمره (۱)، دو یا سه بار در سال نمره (۲)، اغلب اما کمتر از یک بار در ماه نمره(۳)، حدوداً یک بار در ماه نمره(۴) و ماهی بیش از یک بار نمره (۵) تعلق می‌گیرد. پاسخ دهنده در جواب به هر پرسش دفعات بروز هر رفتار توسط خودش و طرف دیگر تعارض را ارزیابی می‌کند. نمره بالاتر نشان دهنده تعارض بیشتر است. اشتراس(۱۹۹۰) به نقل از ثنایی (۱۳۸۷) همسانی درونی زیر مقیاس‌های استدلال، پرخاشگری کلامی و پرخاشگری فیزیکی را تأیید می‌کند که بدین شرح اند: ۱۲ ضریب آلفا برای مقیاس پرخاشگری کلامی، ضریب آلفای ۶۲/۰تا ۸۸/۰ و ضریب آلفا برای پرخاشگری فیزیکی از ۴۲/۰ تا ۹۶/۰ گزارش شده است.

در پژوهش پریسا زابلی (۱۳۸۳) از مقیاس تعارضات دختران با مادرانشان استفاده شده است. در این پژوهش ضریب آلفا برای دختران و مادران به ترتیب در زیر مقیاس استدلال ۵۸/۰ و ۴۹/۰ در زیر مقیاس پرخاشگری کلامی ۶۵/۰ و ۶۵/۰ و در زیر مقیاس پرخاشگری فیزیکی ۸۲/۰ و ۷۴/۰ و در کل ۷۴/۰ و ۷۳/۰ به دست آمده است.

روایی محتوایی این مقیاس در پژوهش پریسا زابلی ( ۱۳۸۳) مورد تأیید قرار گرفته است. در این پژوهش نیز ضریب پایایی با بهره گرفتن از آلفای کرانباخ ۷۸/۰ به دست آمد.

۲. پرسشنامه سبک‌های فرزندپروری رابینسون: این پرسشنامه توسط رابینسون، ماندلکو، السن وهارت در سال ۱۹۹۵ ساخته شده است و توسط علیزاده به فارسی ترجمه شده است. پرسشنامه دارای ۳۲ سؤالاست و دو ستون که یک ستون توسط مادر و ستون دیگر توسط پدر پر می‌شود. این پرسشنامه دارای یک طیف ۵ درجه‌ایاست. حداقل نمره ۳۲ و حداکثر ۱۶۰ است و سه نوع فرزندپروری را می‌سنجد. سوالات ۲، ۴، ۶، ۱۰، ۱۳، ۱۶، ۱۹، ۲۳، ۲۶، ۲۸ و ۳۰ شیوه فرزندپروری خودکامه،۸، ۱۵، ۱۷، ۲۰ و ۲۴ سهل گیر و سوالات ۱، ۳، ۵، ۷، ۹، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۸، ۲۱، ۲۲، ۲۵ و۲۷ فرزند پروری اقتداری را می‌سنجند.علیزاده در پژوهش خود اعتبار درونی برای مقیاس اقتداری در کودکان عادی ایرانی۹۰% و برای مقیاس استبدادی ۷۸% و برای مقیاس سهل گیر ۷۰% گذارش نمودند. همچنین برای به دست آوردن روایی پرسشنامه از روش روایی محتوایی استفاده نمودند. در این پژوهش نیز ضریب پایایی با بهره گرفتن از آلفای کرانباخ ۶۴/۰ به دست آمد.

فرایند اجرای پژوهش